Karalahana (Pancar) bitkisi’nin geçmişi Karadeniz Bölgesi’nde arırlar öncesine dayanmaktadır.Trabzon’un Şalpazarı yöresinde yaşayan Oğuz Çepni Boyu Türkleri’nin Gastronomi mutfağında Karalahana (pancar) bitkisinden yapılan yemekler mutfak kültürlerinden birisidir.
Memleketi Trabzon’un Şalpazarı ilçesinde bulunan Trabzon Şalpazarı Geyikli Beldesi Kültür ve Sosyal Yardımlaşma Derneği’nin Kadınlar kolu Çepni Başkanı Ayşe Karagöz karalahana (pancar)’yemeği yapmak üzere nakış nakış işlenmiş yöresel kıyafeti ile sepeti sırtında tarlaya inerek kar’ın altından Karalahana (pancar) topladı.Karalahana (pancar)’ın en lezzetli olduğu zamanlar soğuk kış mevsiminde üzerine kar yağarak kar suyunu aldığı zamanlardır.
Oğuz Çepni Boyu Türkleri tarafından Pancar densede yöreden yöreye halk ağzında değişik şekillerde telafuz edilmektedir. Bu pancar (lahana) yaz kış farklı yemekler yapılarak tüketilen bir sebzedir.Deniz seviyesinde köylerde ve yaylalara kadar her tarafına rahatlıkla yetişmektedir. Nisan Mayıs aylarında çiçek açarak tohumlaşan bu pancar bulunduğu yerden kökünden kesilerek veya sökülerek alınır yüksek bir yerde iyice kurutulur daha sonra çul üzerinde ofalanarak siyah ve küçük boncuk gibi tohumlar alınır bez torbalara konularak saklanır. İlerki zamanlarda fidillik denilen yerlere ekilen bu tohumlar belli bir boya erişince fidillikten sökülerek mısır tarlası, patates tarlası gibi benzer yerlere dikilir buralarda büyüyen karalahana sofralarımıza Karalahana (pancar) çorbası, sarma, murçuk (çiçek) kavurması gibi yemek türleri ile sofralarımızı süsler.
Karalahana’nın antioksidan özelliğinden dolayı bağışıklık sistemine çok faydasının olduğu söylenmektedir.Yeşil yapraklı olduğu içinde bol miktarda C vitani olduğu tıpbi olarak belirtilmiştir. Yüksek oranda lif içerdiği için de bağırsak ve kan şekeri hastalıklarına iyi geldiği bilinmektedir.
Orta-Asya’dan Trabzon’un Şalpazarı yöresine gelerek bu bölgeye yerleşen Oğuz Çepni Boyu Türkleri tarihten gelen kadim kültürlerini, geleneklerini ve yöresel lezzetleri’ni tanıtmak amacıyla ülkemizin farklı bölgelerinde zaman zaman farklı etkinlikler programlar gerçekleştirmektedirler.
